Otomobiller, konfor ve güvenlik açısından milyonların ulaşım bakımından her ne kadar ilk tercihi olsa da, zaman zaman yol açtıkları çevre kirliliği ve çevreye verdikleri zarar konusu da gündeme gelebiliyor. Özellikle içerisinde sayısız kimyasal ve zehirli gazların yer aldığı egzoz söz konusu olduğunda gündeme gelen otomobiller, bu konuda giderek daha sıkı ve katı kontrollere ve denetimlere tabi tutuluyor; bu sayede araba kullanmanın çevreye verdiği zararlar minimize edilmeye çalışıyor. Bu konuda ön plana çıkan egzoz emisyonu kavramı, araçların havaya saldığı zehirli gazları ve kimyasalları tanımlamak için kullanılan bir terim olarak karşımıza çıkıyor. Eğer siz de egzoz emisyonu ve egzoz emisyonu ölçümü nedir, neden ve nasıl yapılır diye merak ediyorsanız, bu yazımızı okumaya devam edebilirsiniz
Egzoz emisyonu, otomobillerde kullanılan yakıtın yanmasıyla oluşan ve havaya salınan kimyasal ve zehirli gazların yarattığı hava kirliliğini ifade ediyor. Başka bir deyişle araçlar, çalıştıkları esnada pek çok kimyasal gazı ve katı parçacıkları egzoz yoluyla havaya yayıyor, bu da dünya genelinde yadsınamayacak derecede önemli ve ciddi bir hava kirliliğine yol açıyor. Araçlarda kullanılan yakıt, silindirler içerisinde yanarak kimyasal bileşenlerin atılmasına ihtiyaç duyuyor; bu salınım yöntemi, dizel ve benzinli araçlara göre de farklılaşıyor. Karbon monoksit, azot oksitler ve hidrokarbon, hem benzinli hem de dizel otomobillerin ortak atıklarını oluşturuyor. Bununla birlikte dizel otomobillerde bunlara ek kimyasal partiküller de bulunuyor. Benzinli ya da dizel olsun; özellikle dünya genelinde bulunan otomobil sayısı göz önüne alındığında oluşan çevre kirliliğinin boyutları bir hayli kritik hale geliyor. Bu da araba üreticilerinin ve ilgili uzmanların araçlardaki emisyon değerlerini nasıl düşürebileceğine dair araştırmalarını hızlandırarak derinleştiriyor. Otomobiller tarafından üretilen egzoz gazlarının kontrol altına alınması ve araçların yol açtığı hava kirliliğinin önlenmesi için artık pek çok araba markası, daha düşük emisyonlu araç modelleri üretmeye ve bu konuda sektörde bir farkındalık yaratmaya başlamış durumda. Bu alanda denetim çerçevesinde uygulanan yöntemlerden bir tanesi de egzoz gazı emisyon ölçümü oluyor.
Egzoz emisyon ölçümü, araçların egzozlarından çıkan gazlar sebebiyle meydana gelen çevre kirliliğinin azaltılarak önlenmesini hedefliyor. Bu ölçüm sayesinde çevrenin, doğanın ve insan sağlığının korunması sağlanmakla birlikte otomobillerde de yakıt tasarrufuna gidilebiliyor. Egzoz emisyon ölçümü, otomobillerin trafik içerisinde çevreye yaydıkları gaz miktarını belirli sınırlar içerisinde tutuyor. Egzoz emisyon ölçümü nerede yapılır diye baktığımızda bu uygulamanın tek resmi yetkili olarak TÜVTÜRK tarafından yapıldığını söylemek mümkün. TÜVTÜRK'te yapılan yetkili egzoz emisyon ölçümü, global olarak belirlenen uluslararası standartlara uygun şekilde gerçekleştiriliyor.
Egzoz emisyon ölçümünün hava kirliliğinin zararlı etkilerinden çevreyi korumak ve egzoz gazı kirleticilerinin azaltılmasını sağlamak için yapıldığından bahsettik. Egzoz emisyon ölçümleri sonucunda ortaya çıkan kirletici miktarı, kanunlarla belirtilen seviyelerin içinde olmalıdır. Egzoz emisyon ölçümü zorunlu olmakla birlikte ölçüm sonucu belirlenen seviyenin üzerinde olan araçlar bu ölçüm testinden geçemiyor. Bunlara ek olarak bu ölçümler sonucu elde edilen sonuçlar, aynı zamanda aracın yakıtı ne kadar verimli tüketebildiğinin de bir göstergesi niteliğinde oluyor. Tüm motorlu kara taşıtlarının, hususi ve resmi kullanıma tabi olup olmadığına bakılmaksızın, yasal yönetmeliklerle belirtildiği üzere egzoz gazı emisyon ölçümüne girmeleri ve yine yasal sınırlarca çerçevelenmiş egzoz emisyon değerleri arasında yer almaları gerekiyor. Bir otomobilin belirtilen süre çerçevesinde egzoz emisyon ölçümü testine girmediği tespit edilirse, Çevre Kanunu’nun 20. maddesine bağlı olarak ruhsat sahibine egzoz emisyon ölçümü cezası veriliyor. Aynı şekilde partikül filtresi ve katalitik konvertörü düzgün çalışmayan veya bilinçli olarak devre dışı bırakılan araçlar da aynı yasa uyarınca cezai işleme tabi tutuluyor. Egzoz gazı emisyon ölçümünden muaf tutulan araçlar motosikletler, mopedler, tarımsal ve ormancılık faaliyetlerinde kullanılan traktörler ve 1979 yılı öncesinde üretilmiş dizel motorlu araçlar oluyor. Alternatif yakıtla çalıştıkları için hibrit araçlar ve elektrikli araba modelleri de bu teste girmek zorunda değil.
Trafiğe çıkan her aracın neden olduğu hava kirliliğinin etkilerinin en aza indirilmesi için her otomobil sahibinin belirli aralıklarla egzoz emisyon ölçümü testine girmesi zorunludur. Egzoz emisyon ölçümü istasyonlarında yapılan bu test sonucu ortaya çıkan salınım değerleri, iki durumda ayrı ayrı ölçülür. Yüksek devirde ve rölantide olmak üzere ayrı ayrı ölçülen değerler akabinde araca bir ölçüm pulu veriliyor; sınırları aştığı zaman ise araç bu pulu alamıyor. Söz konusu egzoz emisyon değerleri olduğu zaman bu değerler, aracın katalitik dönüştürücü ve benzeri donanımlara sahip olmasına ve aracın üretim yılına göre farklılık gösterebiliyor. Rölantide en fazla %0,5'lik, yüksek devirde ise en fazla %0,3'lük bir hacim değerine izin veriliyor. Az önce bahsi geçen donanımların bulunmadığı araçlarda ise egzoz emisyon değerleri şu şekilde: 1975’ten öncekiler için hacimde %6, 1975-1986 arasında üretilenler için %4,5, 1986 sonrası için ise %3,5 ideal oran olarak kabul ediliyor. Egzoz emisyon değerleri başarılı olan araçlar, bir yandan yakıt tasarrufu da sağlarken diğer yandan daha yaşanılabilir bir dünyaya katkıda bulunmuş oluyor. Testten geçemeyen araçlar, "ağır kusurlu" olarak sayılıyor ve trafikten men ediliyorlar.
Egzoz emisyon ölçümü randevunuza gitmeden önce bazı belli başlı belgeleri hazırlamış olmanız gerekiyor. Uzman personeller tarafından egzoz gazı emisyon ölçümü sırasında kontrolü yapılacak olan belgeleri şu şekilde sıralamamız mümkün: Ölçüm yapılacak aracın tescil ve trafik belgesi, araç sahibinin nüfus cüzdanı ya da ehliyeti ve egzoz emisyon ruhsatı. Eğer araç ilk defa egzoz emisyon ölçümü yaptıracaksa, ruhsat evrakı bulunmaz; ölçüm sonrası belirli bir ücret karşılığında egzoz emisyon ruhsatı temin edilebilir.
Egzoz gazı emisyon ölçümünün ne zaman yapılması gerektiği ve ne kadar süre ile geçerli olduğu, araç sınıflarına göre farklılık gösterir. Sıfır üretim olarak satın alınan araçlar, ilk üç yaşını doldurduğu zaman ilk ölçümlerini yaptırmak zorundadırlar ve bu ilk muayenenin geçerlilik süresi 2 yıldır. Ticari araçlarda ise her yıl egzoz gazı emisyonu ölçümünün yapılması zorunlu olup bu araç grubu için ölçüm geçerlilik süresi dolayısıyla 1 yıldır.
Motosikletler, mopedler, 1979 yılı ve öncesinde üretilmiş dizel motorlu araçlar, tarım ve ormancılık işlerinde kullanılan traktörler, elektrikli araçlar, hibrit araçlar ve hidrojen yakıtı kullanan araçlar, bu uygulamadan muaf tutulur.
1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen egzoz emisyon ölçümü ücreti 180 TL'dir.
Muayene ve egzoz emisyon ölçümü aynı yerde yapıldığı için aracınızın muayene saatinden önce TÜVTÜRK'e giderek bu ölçümü kolayca yaptırmanız mümkündür.
Aracınızın hava ve mazot filtresinin daima temiz olması, dizel araçlarda partikül filtresinin aktif olması, LPG'li araçlarda gaz ayarının düzenli aralıklarla kontrol edilmesi ve aracın periyodik bakımlarının aksatılmaması, egzoz emisyon değerlerini minimize etmeye yardımcı olabilecek uygulamalar arasında. Trafik Sigortası Olmadan Egzoz Muayenesinden Geçilir mi? Trafik sigortası olmayan araçlar egzoz muayenesinden geçemez. Aracını hem muayene ettirmeyen hem de sigorta yaptırmayan sürücüler, muayenesiz ve sigortasız araç kullanmaktan ceza alır. Siz de araç muayenesi öncesinde Hepiyi’den çok avantajlı trafik sigortası yaptırabilir, muayenenizi sorunsuzca tamamlayabilirsiniz.
Yayalara yol vermemek, emniyet kemeri takmamak,...
Araç sahiplerinden her yıl düzenli olarak alına...
